Spurning
Sameiginleg stefna í utanríkis- og öryggismálum
Spyrjandi
Evrópuvefur
Svar
Sameiginlegri stefnu Evrópusambandsins í utanríkis- og öryggismálum (e. Common Foreign and Security Policy, CFSP) var komið á fót með Maastricht-sáttmálanum árið 1993. Hún myndaði upprunalega aðra stoðina í stoðaskipulaginu þangað til það var afnumið með gildistöku Lissabon-sáttmálans árið 2009. Sameiginlega stefnan í utanríkis- og öryggismálum átti sér langan aðdraganda en hún á rætur að rekja til evrópska stjórnmálasamstarfsins (e. the European Political Cooperation, EPC) sem var komið á með óformlegum hætti árið 1970. Samstarfið átti að stuðla að samráði aðildarríkja Efnahagsbandalagsins um alþjóðamálefni með það fyrir augum að koma á sameiginlegri nálgun í utanríkismálum. Evrópska stjórnmálasamstarfinu var formlega komið á fót rúmum 15 árum síðar með Einingarlögunum. Í upphafi tíunda áratugarins jókst áhuginn fyrir því að efla samstarfið milli aðildarríkjanna, einkum í kjölfar stríðsátakanna í fyrrum Júgóslavíu. Með Maastricht-sáttmálanum var því ákveðið að stíga skrefi lengra og varð stjórnmálasamstarfið að sameiginlegri stefnu í utanríkis- og öryggismálum. Með Lissabon-sáttmálanum var sameiginlega stefnan efld enn frekar; staða æðsta fulltrúa sambandsins í utanríkis- og öryggismálum var búin til og utanríkisþjónusta ESB stofnuð. Markmið stefnunnar eru skilgreind í V. bálk sáttmála Evrópusambandsins. Þar segir að sambandið skuli móta stefnu og framfylgja henni með það fyrir augum að:- standa vörð um gildi sambandsins, grundvallarhagsmuni, öryggi, sjálfstæði þess og áreiðanleika,
- efla og styðja við lýðræði og réttarríkið, mannréttindi og meginreglur þjóðarréttar,
- varðveita frið, koma í veg fyrir átök og efla alþjóðaöryggi í samræmi við markmið og meginreglur sáttmála Sameinuðu þjóðanna, meginreglur Helsinki-lokagerðarinnar og markmið Parísarsáttmálans, þar á meðal þau sem varða ytri landamæri,
- styðja við sjálfbæra þróun efnahagsmála, félagsmála og umhverfismála í þróunarlöndunum með það að meginmarkmiði að útrýma fátækt,
- ýta undir samþættingu allra landa inn í efnahagskerfi heimsins, meðal annars með því að aflétta smám saman höftum á alþjóðaviðskiptum,
- aðstoða við mótun ráðstafana á alþjóðavettvangi til að vernda og bæta umhverfið og sjálfbæra stjórnun náttúruauðlinda heimsins í því skyni að tryggja sjálfbæra þróun,
- aðstoða íbúa, lönd og svæði sem standa frammi fyrir náttúruhamförum eða hamförum af mannavöldum og
- stuðla að alþjóðlegu kerfi er byggi á öflugri marghliða samvinnu og góðum stjórnunarháttum á heimsvísu.
Um þessa spurningu
Dagsetning
Útgáfudagur31.5.2013
Flokkun:
Efnisorð
ESB utanríkis- og öryggismál Maastricht-sáttmálinn stoðaskipulagið Lissabon-sáttmálinn stjórnmálasamstarf Einingarlögin öryggis- og varnarmál leiðtogaráðið
Tilvísun
Evrópuvefur. „Sameiginleg stefna í utanríkis- og öryggismálum“. Evrópuvefurinn 31.5.2013. http://evropuvefur.is/svar.php?id=60014. (Skoðað 4.10.2024).
Höfundur
Prenta
Senda
Frekara lesefni á Evrópuvefnum:
- Beitir Evrópusambandið ríki efnahagslegum refsiaðgerðum, í hverju felast þær?
- Hvernig beitir ESB sér í refsiaðgerðum gegn Íran vegna meintra tilrauna þarlendra stjórnvalda til að koma upp kjarnorkuvopnum?
- Í hverju felast refsiaðgerðir ESB gegn Íran?
- Hvernig bregst ESB við ef ráðist er á eitt ríki í sambandinu, fara þá öll ríkin í stríð?
- Er Evrópusambandið með einhvers konar Evrópuher og eru aðildarríkin skyldug til að taka þátt í honum?
- Hver er samningsafstaða Íslands í utanríkis, öryggis- og varnarmálum?
Við þetta svar er engin athugasemd
Fela