Spurning
Hvenær var heiminum fyrst skipt upp í heimsálfur?
Spyrjandi
Ritstjórn
Svar
Elsta dæmið um skiptingu heimsins í álfur er hjá Hekataiosi frá Míletos á 6. öld f.Kr. en hjá honum voru álfurnar tvær, Evrópa og Asía.1 Á dögum Heródótosar sagnaritara var hins vegar heiminum skipt í þrennt, Evrópu, Asíu og Líbýu.2 Líklega hafði Heródótos nokkur áhrif á að þrískiptingin varð ríkjandi til að lýsa álfuskiptingu heimsins í ljósi þess að stundum var rætt um tvær eða fjórar álfur. Sjálfum þótti föður sagnfræðinnar skiptingin þó órökrétt þar sem lönd þessara hluta væru í rauninni ein heild og óljóst hvernig flokka ætti Egyptaland. Eigi að síður lýsir hann skiptingu sem virtist hafa unnið sér nokkurn hefðarrétt þó að því færi fjarri að allir höfundar landalýsinga væru á einu máli. Samkvæmt Heródótosi mynduðu Evrópa og Asía andstæður með svipuðum hætti og Grikkir og Persar. Skýring hans á táknsögunni um brottnám Evrópu setur þessa tvíhyggju í langt sögulegt samhengi þar sem rakinn er óslitinn þráður frá dögum Trójustríðsins og fram til hans eigin daga. Akkear Trójustríðsins verða þá að Grikkjum 5. aldar og Persar að arftökum Trójumanna.1 Sjá Peter H. Gommers, Europe. What´s in a Name?, bls. 60-61. 2 Herodoti Historiae, II. 16. 3 Herodoti Historiae, I. 4. 4 Sjá Arnaldo Momigliano, „L´Europa come concetto politico presso Isocrate e gli Isocratei“, Rivista di filologia e d´istruzione classica 61/1993, bls. 477-487. 4 Sjá Pim den Boer, „Europe to 1914: The Making of an Idea“, The History of the Idea of Europe, ritstj. Kevin Wilson og Jan van der Dussen, London og New York: Routledge, 1995 [1993], bls. 13-82, hér bls. 18-19. Mynd:
- Strabo - Wikipedia, the free encyclopedia. (Sótt 28.10.2013).
Þetta svar er fengið úr greininni „Hugmyndin um Evrópu fyrir 1800“, Ritið 3/2011, bls. 9-23 og birt með góðfúslegu leyfi höfundar.
Um þessa spurningu
Dagsetning
Útgáfudagur18.11.2013
Flokkun:
Efnisorð
heimsálfur Evrópa Asía Heródótos sagnfræði Grikkir Persar andstæður veldi Rómarveldi Miðjarðarhafið
Tilvísun
Sverrir Jakobsson. „Hvenær var heiminum fyrst skipt upp í heimsálfur?“. Evrópuvefurinn 18.11.2013. http://evropuvefur.is/svar.php?id=66136. (Skoðað 6.10.2024).
Höfundur
Sverrir Jakobssonprófessor í miðaldasögu við HÍ
Prenta
Senda
Frekara lesefni á Evrópuvefnum:
Við þetta svar er engin athugasemd
Fela